Yüksek üretim maliyetleri ve işçilik ücretleri altında ezilen üretici, ürününü fiyatına satmakta zorlanırken, üretici ve market fiyatları arasındaki makasa da isyan etti. Çiftçiler son dönemde yaşanan çaresizlik nedeniyle üretimi bırakırken, maliyetini karşılayamayan ve borç yükünün altında ezilen çiftçi ürünlerini satmak dahi istemiyor.
İŞÇİ YEVMİYESİNİ KURTARMADI
Mersin’de şeftali ve üzüm üreten Mehmet Ersoy, yaşanan sıkıntıyı “Biz şeftaliyi 4 TL, üzümü 10 liradan verdik. Çarşıda, şehirde 40-60 TL’den vatandaşa satıldı. Bu aradaki fark niye oluyor? Kimin cebine giriyor, niye bu araştırılmıyor. Eskiden halden aldığı fiyatın yüzde 25’i ile satabiliyordu. Şimdi 4-5-8 TL’den alıyor, 40-60 liraya satıyor. Niye bunu soran yok. Haksız kazanç yok mu” diye sordu. Üretim maliyeti dışında hasat edilen ürünlerde işçilik maliyetinin bile karşılanamadığını kaydeden üretici Ersoy, yaşadıkları durumu şöyle anlattı: “Mersin Erdemli’de şeftali ve üzüm üreticisiyim. Köyümüzde çok güzel meyve yetiştiriyoruz. Ancak bu yıl meysu dökülen şeftaliyi 4 TL’den, üzümü 10 TL’den aldılar. Şeftali bahçesinin işçisini kurtarmadı bu fiyat. Bir işçi günde 200 kg toplarsa yevmiyesini aldı.
4 TL’den bizden alıp 60 TL’ye sattılar. Buraları arayıp, araştıran yok. Şeftali ürettiniz mi, evet ürettik. Ne yapalım, ilaç parasını, gübre parasını kurtarmadı. Elmacılığı bıraktık, o zaten bitti. Para etmeyen bir şeyi çiftçi ne yapsın?”
Çiftçi Ersoy
Bu fark neden oluyor?
Üretici Mehmet Ersoy, üretici ve market fiyatları arasındaki makasın da artık kabul edilemez boyutlarda olduğunu kaydederek, şöyle devam etti: “ Malını üreten biziz, gübre atan biziz, budak parasını, işçi parasını ödeyen biziz, toplayan biziz. Ama şehirde, çarşıda vatandaş bunu 50-60 TL’ye yiyor. Nasıl olacak bu? Bu aradaki 30-40-50 TL fark niye oluyor?”
Çiftçiler hacizde borçlar ödenemiyor
Çiftçinin ürününü satarken büyük zarara uğradığını kaydeden üretici Mehmet Ersoy, “Çiftçi bitik. Hükümet, ÇKS’si olanlara dönüme mazot parası veriyor. O parayla ziraat odasındaki borcunu ödeyemiyor çiftçi. Hacizde olan çok çiftçi arkadaşlarımız var. Tarım Kredi’ye kimse borcunu ödeyemedi” dedi. Çiftçiye kimsenin sahip çıkmadığını kaydeden Ersoy, “Mersin’e 60 km uzaklıkta dağ köyüyüz. Burada her şey yetişiyor. Ama maliyetler belimizi büküyor. Satarken zarar ediyoruz. Elma şimdi kilosu 6 TL’den satılıyor.”
